Vlaanderen in beeld (3) 
Achter het front van Keiem via Oudekapelle, Lo-Reninge, Hoogstade, Diksmuide, Esen en Houthulst naar Klerken

Klik op de foto voor een vergroting

Op de hoek van het St. Veerleplein en de Oostkerkestraat, naast het huisnummer 1. Niet ver van de kerk die een mooie toegangsweg heeft geflankeerd door grote bomen en pittoreske gevels staat deze herdenkingskapel uit 1924.

De gevelsteen wordt in de kapel zelf herhaald: Ze stelt Maria voor, tronend op een zetel met een hoge leuning, die zich naar het kind Jezus toewendt. In een medaillon staat een klimmende leeuw afgebeeld. Onder deze voorstelling: 'O.L. Vrouw van den IJzer B.V.O.'

In Oudekapelle aan de Oude Zeedijk z.nr. vinden we een Gedenkzuil van 1930 voor de tweede batterij van de tweede groep Zware Houwitsers. Inscripties: "2^de batterij van de 2^e GZH heeft hier post gevat van 28 juli 1915 tot 17 januari 1918 en "De oud-manschappen der 2^de batterij van de 2^e GZH hebben zich vereenigd op 15 juni 1930 om dees gedenkteken aan hunne gesneuvelden op te richten" en een opsomming van de gesneuvelden.

De tekst op een van de zijden van het verweerde monument.

Bunker in de velden ten oosten van Oudekapelle

Monument voor de Belgische Genie, gelegen aan de 2de Genielaan 13 Lo(Lo-Reninge)Dit monument zou volgens sommige bronnen opgericht zijn in 1915-1916 door de verbroedering der oud-strijders der Genie van de 2de Legerafdeling. Op 30 juni 1935 werd het gedenkteken overgedragen aan het gemeentebestuur van Lo.

Kenmerkende betonnen kelk in Belgische kleuren aan weerszijden van het monument.

Militaire begraafplaats Hoogstade, gelegen langs de Brouwerijstraat, net ten Zuid Westen van de kerk van Hoogstade, ten Westen van de drukke weg Ieper-Veurne, bevat 805 Belgische en 20 Britse graven.

Deze begraafplaats is vermoedelijk reeds in 1915 gestart in de nabijheid van het voormalige klooster en niet zo ver van de kerk. Op 26 april 1915 schreef een kloosterzuster over de aanleg van een 'nieuw kerkhof', waarbij 19 soldaten begraven werden.

Tot aan het einde van de oorlog zouden hier begrafenissen plaatsvinden. De doden waren grotendeels afkomstig van het militaire hospitaal in het rustoord Clep, dat anderhalve kilometer verwijderd was. Toen dit militair hospitaal in januari 1915 werd opgericht, was het een Britse instelling ('Belgian Field Hospital'). Vanaf 15 mei 1916 was het een Belgisch militair hospitaal. Dokter Willems zou gedurende de ganse oorlog het hospitaal leiden.

Indringende boodschap op een der Belgische graven.

Zes Belgen liggen onder een Vlaamsgezind heldenhuldezerkje.

De trap aan de achterzijde van de Calvarieberg, Gelegen langs de IJzerdijk, langs de IJzer, in een bocht van de straat, op ongeveer 200m van de Hoge Brug, ter hoogte van het huisnummer 56.

Reeds op 30 maart 1924 kondigde het blad de Poperingenaar de oprichting van deze Calvarieberg aan. Het monument, een initiatief van de Brugse bisschop, mgr. G.J. Waffelaert, waarvan men ten onrechte schreef dat het zich bevond op de plaats van de Dodengang, werd echter pas op 23 september 1928 ingewijd door de bisschop, in aanwezigheid van prins Leopold en prinses Astrid.

Plaque in de kapel ter herinnering aan Paul de Winter.

Het monument was bedoeld als religieus monument voor alle aan de IJzer gesneuvelde geallieerde soldaten, maar ongetwijfeld ook als een concurrent voor de in opbouw zijnde IJzertoren. Op het bescheiden altaar zijn nog nauwelijks herinneringen aan de Grote Oorlog te vinden.

In 1923 opgericht op initiatief van Graaf Stanislas Théodoor de Goussencourt en zijn echtgenote ter nagedachtenis van hun zoon graaf Paul de Goussencourt, die in mei 1917 op 25-jarige leeftijd als sergeant-vliegenier zijn leven liet tijdens een luchtgevecht en hier neerstortte. Rechts van de kapel zijn de contouren van de IJzertoren zichtbaar.

Het altaar in de kapel. De gedenksteen hangt links buiten beeld.

In en rond de Sint-Pieterskerk van Esen zijn verschillende relicten die herinneren aan WOI: binnen in de kerk, in de rechterzijbeuk: een glasraam en retabel voor militaire en burgerlijke slachtoffers van Esen en een gedenkplaat en memento voor het 8ste/18de Linieregiment. Buiten, rechts naast de kerk een H. Hartbeeld, opgedragen aan de militaire en burgerlijke slachtoffers van de gemeente.

Interieur van de Sint-Pieterskerk van Esen.

Kerkvenster in de Sint-Pieterskerk van Esen. Het venster zit boordevol symboliek, onder meer middels het overbekende Vlaamse kruis in het midden onderaan. De tekst luidt: Dit altaar en venster werden gejond door de dankbare parochianen ter gedachtenis der soldaten en burgerlijke slachtoffers van Esen, gevallen binst de oorlogsjaren 1914-1918'

Johannes houdt het hoofd van een Belgische soldaat vast. Esen ligt in puin linksboven op deze foto.

Bel in de Sint-Pieterskerk van Esen, gegoten in 1928 als herinnering aan 1914-1918.

Aan de Smissestraat in Houthulst staat dit klein monumentje voor de Belgische luchtaas (ace) Willy Koppens. Slechts drie van zijn 37 overwinningen betroffen het uit de lucht halen van andere vliegtuigen. Maar omdat het neerhalen van ballonnen een riskante operatie was, werden deze overwinningen meegeteld.

Aan de molenweg in Klerken staat de vredesmolen, bekend als 'Van Couillie's molen', 'de afgeschoten molen' en de 'vredesmolen'.

De gedenkplaat die de verovering van de molen door Belgische eenheden op 29 september 1918 herdenkt, werd onthuld op 4 oktober 1963

Tegenwoordig is de ruïne van toen een prachtig uitzichtpunt; het frame van de molen wordt gevormd door de roestvrijstalen trap. 43 meter boven de zeespiegel is voor de Westhoek een eindeloze hoogte. De Duitsers profiteerden er na 1914 nog lang van.

-V-

Terug naar top