Antwerpen en Gent in beeld (2)
Gent

 

Klik op de foto voor een vergroting

Oorlogsgedenkteken van de 3de wijk, gefotografeerd vanaf Het Gravensteen in Gent

De figuur in de rechter nis is een soldaat. Hij kruist de armen en kijkt omhoog. Tussen zijn gekruiste armen rust een geweer met bajonet op de grond. Boven deze figuren hangt een brede banderol met tekst. Boven de soldaat hangt de tekst 'HUN STERVEN WAS / EEN OVERWINNING / OP DEN DOOD'. (tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Dit gedenkteken kwam er dankzij buurtbewoners en de lokale afdeling van de Nationale Strijdersbond, ter ere van de bewoners uit de Gentse 3de wijk die tijdens de Eerste Wereldoorlog het leven lieten. Het werd ingehuldigd op 23 september 1923. Na de Tweede Wereldoorlog werden de kleinere gedenkplaten aan weerszijden van het hoofdmonument opgehangen. Dit gebeurde op 14 september 1947. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Een van de groter mysteries rond de Grote Oorlog in Gent bevindt zich aan de Korenlei aan een van de gevels op het plein.

Het betreft deze plaque ter ere van de Portugese soldaten. Ze werden nooit in de buurt van Gent ingezet, waren niet de hele oorlogsperiode actief (het monumentje gaat uit van 1914-1918) en de historie van het monumentje is gehuld in nevelen.

Gedenkplaat ter ere van Edith Cavell.
Deze bronzen gedenkplaat werd in de blauwe hardstenen voorgevel van een apotheek ingewerkt, die het hoekhuis met de Baliestraat vormt. Oorspronkelijk hing de gedenkplaat aan de gevel van een herberg die intussen gesloopt werd. Ze werd gefinancierd door de Nationale Strijdersbond van de 9de wijk en het British Legion en werd onthuld op 24 augustus 1924. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Linksboven leest men de datering '1914-1918'. Hieronder bevindt zich een portret in profiel, van Edith Cavell. Ze kijkt naar de ondergaande zon in de rechterbovenhoek van het paneel. In een kader onder de zon staat de tekst 'MISS EDITH CAVELL'. Hieronder staat respectievelijk in het Engels, Nederlands en Frans: "Het glorieryke slachtoffer der Duitsche barbaarscheid werd in dit huis heimelyk geherbergd in april 1915". De beide onderste hoeken van het paneel zijn versierd met een cirkelmotiefje, waarin links de Nederlandse en rechts de Franstalige afkorting van de Nationale Strijdersbond staat: 'NSB' en 'FNC'. Edith Cavell was een verpleegster tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze was lid van het verzet en verzorgde geallieerde soldaten en hielp hen te ontsnappen. Het verhaal gaat dat deze gedenkplaat tijdens de Tweede Wereldoorlog overplakt werd met een cinema-affiche om deze aan het oog te onttrekken. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Het appartementencomplex waar de plaque aan is bevestigd, is ook vernoemd naar de dappere verpleegster.

In het zuidwesten van Gent is de Offerlaan te vinden. Hier bevond zich tijdens de Eerste Wereldoorlog een terechtstellingsoord. Ter ere van degenen die hier sneuvelden, werd achteraf dit park ingericht, initiatiefnemers waren de stad Gent en de wijkafdeling van de NSB (11de wijk). Het terrein is niet vrij toegankelijk.

 

Het Oord der Gefusilleerden:

Het parkje is met een tuinmuur en tuinafsluiting omheind en afgesloten door een toegangspoort met smeedijzeren hekken. Op de poort, gemaakt uit onregelmatige blokken steen, hangen links en rechts bronzen platen met de teksten 'LIEU / D'EXECUTION / DES / FUSILLES / 1914 - 1918' en 'TERECHTSTEL-/ LINGSPLAATS / DER VOOR DEN KOP / GESCHOTENEN / 1914 - 1918'. Bovenaan wordt de poort door een betonnen luifel overdekt, waarop met zwarte mozaieksteentjes de tekst staat: "DULCE ET DECORUM EST / PRO PATRIA MORI". ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Voor den kop geschotenen…

Informatiezuiltje voor Het Oord der Gefusilleerden.

Gedenksteentjes voor alle slachtoffers, langs het centrale perk van het oord.

In de verste uithoek van het terreintje bevinden zich de restanten van vijf executiepalen. De houten palen zijn met een zinken zadeldakje afgeschermd tegen de weersomstandigheden. Voor de palen bevinden zich breukstenen muurtjes, die als zitbank en bloembak fungeren. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Tegenover deze toegangspoort bevindt zich een bakstenen gebouwtje, waarin men kenmerken van de art Deco bouwstijl onderscheidt. Zo is er het platte dak en de witte horizontale accentueringen boven de muuropeningen. Ook het kubische van het volume refereren aan deze stijl. In het gebouwtje werd een museum ondergebracht ter ere van de beide wereldoorlogen. Men vindt er wapens, kledij, helmen, foto's, medailles, krantenknipsels… ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

De grootste gedenkplaat is uit Belgische blauwe hardsteen en vermeldt: '1914 - 18 / AARDE VAN DE CHARTREUSE - LUIK / WAAR ONZE WAALSE BROEDERS / GEFUSILYEERD WERDEN / TERRE DE LA CHARTREUSE - LIEGE / OU NOS FRERES WALLONS / FURENT FUSILLES'. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

Links van deze palen bevindt zich een tempeltje, in dezelfde bouwstijl als het museum. Het is een breed en laag gebouwtje, tegen een kunstmatige heuvel aangebouwd. Het gebouw heeft twee toegangsdeuren langs de voorzijde, ertussen hangt, onder de luifel, een gedenkplaat waarop 'IN MEMORIAM' in bladgoud staat. Links van de linker deur hangt een kleine ruitvormige gedenkplaat uit zwarte steen. Men ziet er in verzonken reliëf een lijst, waarin bovenaan een soldatenhelm, waaronder een schild met, naargelang de bewerking drie verticale strepen in drie tinten te onderscheiden zijn. Hierop ziet men een klimmende leeuw. Onder en achter deze vlag ligt een palmtak. Waarschijnlijk is dit kenteken een ode aan de Belgische soldaten. Tussen beide deuren in hangen drie gedenktekens boven mekaar. Bovenaan, uit brons, een zware lauwerkrans, waarin men laurier en rozen herkent. Eronder hangt eenzelfde metalen plaatje als aan het museum: 'ONBEKENDE MILITAIR / STIERF VOOR BELGIE'. En hieronder ziet men een rond gedenkteken, uit brons. Rondom staat bovenaan de tekst: 'HIER RUST EEN OUD-STRIJDER 1914-18' en onderaan 'VOORBIJGANGER GEDENK HEM'. Centraal ziet men het kenteken van de N.S.B. (Nationale Strijdersbond): een Maltezer kruis, waarachter twee gekruiste zwaarden en waarop een soldatenhelm ligt. Hieromheen is de Belgische driekleur in cirkels aangebracht. Rechts van de rechterdeur is een gedenkteken aangebracht van hetzelfde type als dat uiterst links: een zwart, ruitvormig plaatje met in verzonken reliëf een symbolische voorstelling. ( tekst van de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed)

 

Op de hoek van de Gentse Martelaarslaan en de Offerlaan bevindt zich een vrij onbekend oorlogsmonument, dat ook niet is opgenomen op de website Inventaris van het Onroerend Erfgoed. Het oorlogsmonument bestaat uit een bronzen plakkaat met daaronder in steen de namen van Italiaanse krijgsgevangenen die er in 1918 zijn overleden.

De beeldhouwer heeft een van de Italiaanse soldaten krijgshaftig uitgebeeld. Met het geweer fors in de hand stormt de bersagliere of Piëmontese scherpschutter vooruit. Dat de beeldhouwer een lid van het Piëmontese elitekorps uitbeeldt, kun je afleiden van de afgebeelde helm. Die draagt een reusachtige veer. In werkelijkheid droegen de bersaglieri geen helm. Op de Gentse Westerbegraafplaats liggen de Italianen broederlijk naast Franse fusiliers marins, die naar Antwerpen werden gestuurd om de forten te verdedigen.

De Italianen die op het plakkaat zijn vermeld, werden wellicht krijgsgevangen genomen tijdens de slag om Caporetto in het huidige Slovenië. Zo’n 11.000 Italiaanse soldaten sneuvelden, en 275.000 soldaten kwamen in krijgsgevangenschap terecht. In het bezette West-Vlaanderen moesten de Italianen net als de Russen zware arbeid verrichten. Aan de spoorlijn Gent - Tielt - Diksmuide bijvoorbeeld. Of zij werden verplicht om Duitse soldaten die te dicht bij het front waren begraven, op te graven.

(Tekst m.d.a.http://zwerfvos.blogspot.nl)

Oorlogsgedenkteken van de wijk Ekkergem

 

De locatie van het monument in de wijk Ekkergem vlak bij de Sint Martinuskerk.

Monument voor de wijk aan de sint Lievenspoortstraat.

De tekst luidt: “HULDE 1914 – 1918 AAN ONZE HELDEN”

 GESCHONKEN DOOR DE DEKENIJ ST LIEVENSSTRAAT"

Oorlogsgedenkteken Hollain kazerne tegen de zuidelijke muur van de binnentuin van de Alphonse de Hollainhof.

 Vooraan is er een lage buisleuning uit aluminium, waarachter vier obushulzen zijn opgesteld. In totaal hangen er ook zes gedenkplaten.

 

Overzicht van de hof en de locatie van het monument.

Park herdenking van oorlogsslachtoffers: Dit oorlogsmonument is een opstelling. Er werd gebruik gemaakt van recuperatiemateriaal, namelijk de oude zuilen van het vroegere Zuidstation, die hier waarschijnlijk al sinds 1932 staan en die vanaf 1956 de achtergrond vormen van het monument.

Op dit perk aan het Acht mei plein vinden nog steeds de belangrijkste herdenkingsmomenten in Gent plaats. Bedoeling van deze site is er alle Gentse gesneuvelden van beide wereldoorlogen te herdenken. Er wordt dan ook geen enkele naam vermeld, om niemand te vergeten.

Ruiterstandbeeld Koning Albert I

Langs de voorzijde van de sokkel werd een hardstenen paneel aangebracht, waarop in reliëf, versierd met bladgoud, het wapenschild met wapenspreuk van België werd voorgesteld. Hierboven leest men in bronzen letters: 'ALBERT / KONING DER BELGEN / 1875 - 1934'. Bovenaan bevindt zich het ruiterstandbeeld zelf, het is volledig in brons gegoten. De koning is in legeruniform, voorzien van helm en zwaard.

Monumentje aan de lange Violettestraat in Gent.

De tekst luidt: "GEBUERTE DEKENIJ LANGE VIOLETTESTRAETE EN AANPALENDE STRAETEN AAN HARE HELDEN

ANNO 1950 ALS DEKEN IR CLEMENT MORRAYE"

 

-V-

Terug naar top